• A. De lever
  • B. De alvleesklier
  • C. De nieren
  • D. De milt

💡 Hulp nodig?

Dit orgaan ligt verscholen achter je maag en heeft een dubbele baan: het maakt zowel spijsverteringsenzymen als hormonen die je bloedsuikerspiegel in de gaten houden.

✅ Bekijk het antwoord

Het juiste antwoord is B. De alvleesklier (of pancreas, als je fancy wilt doen) maakt insuline aan. Dat gebeurt in hele specifieke celgroepjes die ‘eilandjes van Langerhans’ heten - ja, echt zo’n naam - en dan vooral in de bètacellen daarvan. Insuline zorgt er simpel gezegd voor dat de suiker uit je bloed je cellen in kan, waar het gebruikt wordt als brandstof of opgeslagen wordt voor later.

📚 Meer achtergrondinformatie

De alvleesklier is zo’n orgaan waar je normaal gesproken niet bij stilstaat, maar het doet behoorlijk veel. Het ding is ongeveer 15 centimeter lang en weegt tussen de 70 en 100 gram - vergelijkbaar met een banaan. Het ligt een beetje verstopt achter je maag in je bovenbuik.

Wat het bijzonder maakt? Het heeft eigenlijk twee banen tegelijk. Enerzijds produceert het hormonen zoals insuline en glucagon (dat noemen ze de endocriene functie), anderzijds maakt het ook enzymen die je eten helpen verteren (de exocriene functie). Best efficiënt eigenlijk.

De ontdekking van insuline in 1921 was echt een gamechanger. Frederick Banting en Charles Best vonden het, en voor die tijd was diabetes type 1 praktisch een doodvonnis. Banting kreeg er in 1923 de Nobelprijs voor, die hij netjes deelde met Best. Sindsdien heeft het miljoenen levens gered.

In Nederland hebben ongeveer 1,1 miljoen mensen diabetes. Het grootste deel daarvan heeft type 2. Bij type 1 draait het immuunsysteem door en valt het de insulineproducerende cellen aan - niet handig. Bij type 2 maakt de alvleesklier vaak nog wel insuline, maar reageren je cellen er niet meer goed op. Dat heet insulineresistentie.

Even over die andere antwoordopties: de lever helpt wel bij bloedsuikerregulatie door glucose op te slaan als glycogeen, maar produceert geen insuline. Je nieren filteren afval uit je bloed en houden je vochtbalans in de gaten. En de milt? Die is vooral bezig met je immuunsysteem en het opruimen van oude rode bloedcellen.

Wat productie betreft: een gezonde alvleesklier maakt zo’n 40 tot 50 eenheden insuline per dag aan bij volwassenen. Dat verschilt natuurlijk per persoon en hangt af van wat je eet en hoe actief je bent. Na het eten schiet je bloedsuikerspiegel omhoog, dus dan pompt de alvleesklier extra insuline naar buiten om die glucose je cellen in te krijgen. Tussen maaltijden door blijft er een klein, constant stroompje insuline komen voor de basis stofwisseling.

Oh, en hier wordt het slim: diezelfde alvleesklier maakt ook glucagon, wat precies het tegenovergestelde doet van insuline. Insuline verlaagt je bloedsuiker, glucagon verhoogt ’m juist weer als die te laag dreigt te worden - bijvoorbeeld tussen maaltijden of tijdens sporten. Die twee houden elkaar mooi in balans, als een soort biologische thermostaat voor je bloedsuikerspiegel.

Je hoeft geen diabetes te hebben om dit interessant te vinden. Het laat gewoon perfect zien hoe slim ons lichaam in elkaar steekt en hoe verschillende organen constant samenwerken om alles draaiende te houden.